Beroemde Kelten.

Inleiding.

Vermits de Kelten ons weinig geschreven bronnen overlaten, zijn er niet zoveel bekende individuen in hun cultuur te vinden. Dit veranderd echter wanneer Caesar omstreeks 55 v.Chr. in Noord-Gallië verschijnt als deel van zijn veroveringstochten. Uit zijn reisverslagen, later opgeschreven in ‘De bello Gallico’, worden toch nog enkele belangrijke personen aan ons overgeleverd. Meestal gaat het hier dan over grote Keltische leiders, die tegen hem ten strijden trekken. Caesar besteedt echter geen moeite aan kleinere stamhoofden of opperdruïden, want zijn verovering van Gallië moest groots lijken te Rome.

De grote leiders.

Dumnorix.

Dumnorix was een man met veel macht in Gallië, omdat hij veel geld uitdeelde: dikwijls betaalde hij eens de belastingen van de Haduers. Voor zijn macht te verkrijgen liet hij zelfs zijn eigen moeder, zussen en halfzussen uithuwelijken. Zelf was hij getrouwd met een Helvetische, omdat hij zeer op de Helvetiërs gesteld was. Hij werd populair onder het volk en mensen zagen hem als hun leider. Zijn oudere broer Diviciacus kon slechts toekijken hoe de macht van hem toenam. Natuurlijk was dit buiten de Romeinen gerekend, die gauw het bewind van Gallië overnamen, hoewel de Eburonen onafhankelijk bleven van Rome. Doch werd Dumnorix aangesteld als hoofd van de Harduaanse ruiters gesteld. De Romeinen waren van zin nu ook Brittanië veroveren. Uit vrees voor een opstand besloot Caesar zijn meest onbetrouwbare onderdanen mee te nemen als een soort gijzelaars. Onder hen bevond zich ook de leider van de ruiterij: Dumnorix. Na een ongunstig slag nog voor ze vertrekken, stelt Caesar een onderzoek naar de oorzaak in. Het wijst uit dat de oorzaak bij Dumnorix ligt, die met zijn Harduaanse ruiters op de vlucht was geslagen waardoor de rest van de ruiterij in paniek geraakte. Nog meer feiten komen aan het licht: Dumnorix heeft zonder medeweten van Caesar onderhandeld over de vrijlating van gijzelaars; hij liet de Helvetiërs vrij over het land der Sequanen lopen. Hoewel Caesar reden genoeg had deze verrader te straffen, gebeurde dit niet zodanig dat Diviciacus, die zijn oude machtpositie terug verkreeg met de invallen van de Romeinen, zijn ijver en sympathie voor Rome zou verliezen. Maar wanneer het leger van Caesar inscheept om naar Brittanië te vertrekken, blijkt Dumnorix gevlucht te zijn. Hierdoor heeft Caesar geen andere keus dan, indien Dumnorix weigert terug te keren, hem te vermoorden. Zo komt Dumnorix dan ook aan zijn einde en wordt hij herdacht als eerste Gallische aristocraat die zich tegen Caesar keerde.

Ambiorix.

Standbeeld van Ambiorix te Tongeren.

Ambiorix wordt beschreven als opvolger van Dumnorix, samen met Catavoclus waren zij de koningen van de Eburonen. Door de dood van Dumnorix aangespoord, ontstaat er onder leiding van Ambiorix een grote opstand. Caesar had echter, voor hij naar Brittanië vertrokken was, zijn legioenen verspreid over geheel Gallië. Dit met als bedoeling eventuele kleine opstanden de kiem te smoren, maar geen enkele Romein kon vermoeden wat Ambiorix aan het bekokstoven was. Voor de eerste keer in de Gallische geschiedenis slaagt één persoon erin om verdeelde stammen te verenigen. Het naburige legerkamp werd onophoudelijk bestormd door de verenigde Galliërs. Sabinus en Cotta, bevelhebbers van het legerkamp, begrijpen er niets van. De Romeinen hebben tenslotte de Eburonen van het bewind der Atuatucers verlost. Verontwaardigd vragen Sabinus en Cotta de reden van de Gallische aanvallen. Als ze horen dat de Galliërs zich verenigd hebben tegen de Romeinen, slagen deze ijlings op de vlucht. Alleen had Ambiorix op deze vlucht gehoopt en vallen de Romeinen, die in de vallei vastzitten, meedogenloos aan. Geen enkele Romein ontsnapt die dag aan de Galliërs, maar hiermee haalden ze wel de woede van Caesar op hun toorn. Wanneer deze terugkomt van zijn mislukte campagne in Brittanië zweert hij plechtig alle Galliërs uit te roeien. Maar Ambiorix vreest niet en heeft de smaak te pakken gekregen. De verenigde stammen: Eburonen, Nervii en de Audacti slagen er zelfs in een grote brand te stichten in Namen. Hun overwinningen zijn echter van korte duur, in zeven dagen verwoest Caesar heel het land der Eburonen. Ambiorix kon tijdig aan de wrekende Romeinen ontkomen en vond onderdak in Germanië aan de overkant van de Rijn. Catavoclus pleegde, zoals vele andere Galliërs, zelfmoord om aan de wraak van de Romeinen te ontkomen. Etymologen hebben de betekenis van de naam Ambiorix kunnen achterhalen: Ambio (Ambitio = rijk); rix (rex = koning)

Vergincetorix.

De Galliërs zijn de boodschap van een verenigd Gallië nog niet vergeten, want reeds Vercingetorix rijst op als nieuwe leider. Gedurende het jaar 53-52 v.Chr. vallen ze onophoudend de Romeinen aan. Vercingetorix heeft zijn naam niet gestolen, want etymologisch stamt deze af van: Ver ( opper) cingeto (krijger) en rix (koning). Onder zijn deskundige leiding krijgen de Romeinen het zwaar te verduren. Vergincetorixs tactiek bestaat eruit bevoorradingswegen van de legioenen af te snijden en de ene verrasingsaanval na de andere uit te voeren, maar zijn meest gekende tactiek was die van de verschroeide aarde. Dan volgt echter de beslissende slag bij Alesia die het lot van de Galliërs voor altijd zou bezegelen. Het Romeinse fort wordt door een overmacht van Galliërs bestormd, maar slechts enkele bereiken ongedeerd de wallen. Vercingetorix was met zijn ogen dicht in de val getrapt: de Romeinen hadden rondom het kamp verschillende vallen uitgezet, waarin verscheidene Galliërs hun ondergang vonden. Vercingetorix werd gevangen genomen en vanaf hij zijn wapens voor de voeten van Caesar neerlegt, behoort Gallië voor goed tot het Romeinse rijk. Zes jaar na zijn gevangenschap in Rome werd Vercingetorix in het jaar 46 v.Chr. uiteindelijk terechtgesteld.

Vergincetorix smijt zijn wapens aan de voeten van caesar als teken van de Gallische overgave.

Info voor wie meer wilt weten.

Dumnorix, Ambiorix, Vergincetorix.

De verschroeide aarde tactiek van Vergincetorix.
Het Romeinse kamp: Alesia.