Taalstudie : syntaxis van de datief
|
1. Da dextram misero.
|
| Geef een hand aan de ongelukkige . |
|
| |
De datief is hier de naamval van het
meewerkend voorwerp. |
| Deze datief wordt gebruikt bij: |
| |
• Werkwoorden van geven: dare, offerre, mittere... |
| |
• Werkwoorden van zeggen: dicere, narare, respondere... |
| |
• Onpersoonlijke werkwoorden: |
| |
| |
o (mihi) licet: het is mij geoorloofd, ik mag |
| |
o (tibi) opus est: jij hebt nodig |
| |
o (nobis) placet: het bevalt ons, wij vinden goed,
wij besluiten |
| |
o (eis) videtur: het schijnt hun, zij vinden goed,
zij besluiten |
|
|
2. Non scholae, sed vitae discimus.
|
| Wij leren niet voor de school, maar voor het leven. |
|
| |
De datief noemt de persoon (soms de zaak) die
voor- of nadeel heeft bij de handeling.
|
3. Vir bonus nemini nocet.
|
| Eengoed man schaadt niemand. |
|
| |
De voorwerpsdatief : het is de vaste
aanvulling bij een aantal werkwoorden die in het Nederlands door een lijdend
voorwerp of een voorzetselsvoorwerp gevolgd worden. |
| confidere |
vertrouwen op |
invidere |
benijden; misgunnen |
| diffidere |
wantrouwen |
nocere |
schaden |
| credere |
geloven |
parcere |
sparen |
| gratias agere |
bedanken |
persuadere |
overtuigen |
| imminere |
dreigend nabij zijn |
servire |
slaaf zijn, dienen |
| studere |
zich toeleggen op |
|
|
|
| |
De voorwerpsdatief komt ook voor bij een aantal adjectieven
zoals: par, similis, communis... (zie woordenlijst)
|
|
4. Regi duo filii erant.
|
| De koning had twee zonen |
| |
Datief van bezitter
|
5. Mortem servituti antepono.
|
| Ik verkies de dood boven de
slavernij |
| |
De prefixdatief komt voor bij
samengestelde werkwoorden, die dan meestal een figuurlijke betekenis hebben.
|
| Ook de
congruerende bepalingen kunnen in de datief staan!! |
| |
| Ga
naar de oefening bij de datief. |
