Dionysosfeesten en toneel.
Ieder
jaar werd er ter gelegenheid van de Dionysosfeesten een wedstrijd gehouden
voor toneelschrijvers.
Drie dichters moesten elk 3 stukken ten tonele brengen waarin een bepaald
onderwerp werd behandeld.
Het
Griekse drama is eigenlijk begonnen als een feest voor Bacchus.
Het
koor was het oudste element; later kwam er een acteur bij en later een
groepje acteurs.
De
dramatische handeling begon de koorrite te verdringen en het toneel kwam
meer en meer in trek.
In
Epidaurus is de oorspronkelijke inrichting uit de 5e eeuw nog
een beetje bespeurbaar; een ronde dansvloer (orchestra) voor het koor met
een platvorm voor de acteurs vanwaar ze via treden konden afdalen naar de
dansvloer.
Later
werd het toneel naar voor gebracht en werd de dansvloer nog maar een halve
cirkel.
De
hele stad woonden zo’n voorstellingen bij , die de gehele dag in beslag
nam.
Er
werden drie tragediën opgevoerd gevolgd door een komisch saterspel, met
Silenus als koorleider.
In
het theater van Dionysos(Bacchus) te Athene werd in de Romeinse tijd de
Dionysche oorsprong van het drama herdacht door een reeks figuren, met
inbegrip de god zelf en Silenus.
De
priester van Bacchus had bij de voorstelling een eigen zetel, er waren ook
nog andere “erezetels”.
Schilderij van bacchus.
Dit schilderij
werd geschilderd door Carravaggio, een Italiaanse schilder.
Het kunstwerk
noemt “enfant terrible” wat zoveel betekend als “erg kind”.
Carravaggio
schilderde dit kunstwerk in de 16e eeuw.
Mythologisch verhaal
Pentheus:
Een belangrijk onderdeel van de verering van Dionysos
(Bacchus) in de klassieke oudheid was het samenstellen van vrouwenbendes,
de zogenaamde Maenaden.
Ze plachten elkaar in een soort extatische trance of in een
vlaag van waanzin door de bergen te zwerven. Intussen dronken ze wijn, of
scheurden jonge dieren uit elkaar om ze daarna op te eten. In ieder geval
ging het er zuur en wild aan toe. Vanwege dit orgastische aspect en omdat
de deelnemers voornamelijk vrouwen waren, werd de verering van Dionysos
door de mannelijke autoriteiten, die de vrouwen liever thuis zagen waar ze
macht over hen hadden, met argwaan bekeken.
In zijn tragedie De Bachaniten beschrijft Eurinides een
extreem geval van Dyonische uitgelatenheid en mannelijk wantrouwen. In dit
toneelstuk komt Dionysos zelf naar Thebe, vastbesloten om zijn familie te
straffen voor hun gebrek van vertrouwen in zowel hun zuster als hun buur
zelf. De vrouwen van Thebe, waaronder Semeles zusters, raken allemaal wild
enthousiast als de goed in Thebe aankomt. Buiten zichzelf van opwinding en
in staat van extatische waanzin gaan ze gedurende het grootste gedeelte
van het stuk wilt tekeer op de berg Kithaira. Pentheus, de heerser over
Thebe, beschouwt zijn langharige, luigrinds verwijfde neef ,Dionysos met
het nodige wantrouwen.
Langzamerhand drijft Dionysos hen echter tot waanzin en na
verloop van tijd dringt de god hem te bekeuren dat hij diep in zijn hart
het liefst de bergen zou willen ingaan om de Maenaden te bespioneren. Dus
brengt Dionysos hem de bergen in en als ze bij de vrouwen in de buurt zijn
gekomen buigt hij de top van een hoge pijnboom naar de grond zodat
Pentheus erin kan klimmen en vanaf zijn hoge positie alles kan overzien.
Zoals te verwachten wil is hij daar een gemakkelijk mikpunt voor de
vrouwen, die de boom ontwortelen en hem met blote handen aan stukken
scheuren. Een van de vrouwen die het wildst tekeer gegaan is
Pentheus’eigen moeder, Agaue, die triomfantelijk met het hoofd van
Pentheus in haar handen naar Thebe terugkeert, in de overwinning dat het
de kop van een jonge leeuw is.
Aan het eind van het stuk zorgt Dionysos ervoor dat ze zich
ineens realiseert wat ze gedaan heeft, en alle erkennen de macht van de
god.
Marijke, Justine, Géraldine en Gelke 1B
We vonden onze informatie in de volgende boeken:
-« Les grandes figures des Mythologies » door Maxeville Les Compacts
uitgegeven in 1991 te
Bordas
-“Encyclopédie de la Mythologie” door Pierre Grimal uitgegeven in 1962 te
Amsterdam
-“Mythologies du monde entier” door Robert Walter uitgegeven in 1995 te
China
-“woordenboek van de klassieke oudheid » door Dr P.J.Reimer uitgegeven
in 1959 te Utrecht/
Antwerpen
-“
Griekse mythen” door Lucilla Burn uitgegeven in 1992 te Baarn; Tirion
-
“Geboorte der westerse beschaving” door Michael Grant uitgegeven in 1964
te Londen
-“klare wijn voor beginners door Jens Prieuw uitgegeven in 1992 te Tielt
