Prometheus
Gemaakt door Souad Adarrab y Abdelkadar Tahar, Florence Jacob en Jan de
Vleeschouwer.
Wie was Prometheus ?
Prometheus was de zoon van de Titaan Iapetos en van de
nimf Themis. Hij is een broer van Atlas ( hij was diegene die de hemel op
zijn schouder torste) en van de onverstandige Epimetheus, die zoals zijn
naam aanduidt, pas achteraf tot inzicht komt, terwijl de naam Prometheus
‘tevoren wetend’ betekent. Zijn familie was Zeus eerst goed gezind en hielp
hem in de strijd tegen Kronos, maar nadien zagen ze dat Zeus toch niet zo
een goed iemand was. We situeren Prometheus in het begin van de mensheid.
Hij was een god, de god van het vuur. Hij was een god ten tijde van zeus.
De mythe
De legende van Prometheus vertelt dat Prometheus Zeus
twee keer ter ere van de mensheid heeft bedrogen. In de strijd van de
Titanen tegen Zeus en de Olympische goden koos Prometheus, die meer belang
hechtte aan intelligentie dan aan brute kracht, de zijde van Zeus en droeg
hij er toe bij dat Zeus de heerser werd over goden en mensen.
Maar toen Zeus zich ontpopte als een tiran die met de
mensheid niets goeds voorhad koos hij de zijde van de mensen, aan wie hij
intelligentie en allerlei vaardigheden bracht. Bij een offerplechtigheid
werd hij aangewezen als scheidsrechter in een conflict tussen Zeus en de
mensen over de verdeling van het offerdier. Prometheus borg het beste vlees
in of onder het minst appetijtelijke deel, de maag. Afval en beenderen
verpakte hij in een mooi stuk vet. Zeus koos, misleid door de schijn, de
afval en beenderen. Hij nam zich in zijn woede voor, de mensen de weldaad
van het vuur te onthouden.
Prometheus toonde zich opnieuw een weldoener door het
vuur te stelen van de zonnerand en het naar de mensen over te brengen.
Volgens een andere visie stal hij het vuur uit de werkplaats van Hephaistos.
Daarop strafte Zeus de mensen door hen een eerste vrouw te zenden, namelijk
Pandora . Zij kreeg van Zeus een kistje mee met allemaal kwalen en ziekten.
Toen ze het doosje opende, werden deze ziekten en kwalen over de wereld
uitgespreid.
Prometheus zelf werd voor eeuwig aan een rots aan de
Zwarte Zee geketend. Een door Zeus gezonden adelaar kwam hem elke dag de ’s
nachts uitgegroeide lever uitpikken.
Uiteindelijk werd Prometheus toch verlost door de zoon
van Zeus, Herakles, die de adelaar neerschoot en Prometheus bevrijdde. Zeus
legde zich erbij neer omdat hij zeer trots was op zijn zoon!
De invloed van de mythe
Enkele voorbeelden van kunst die met Prometheus te maken hebben, zijn:
‘Goethe’ in een toneelfragment uit 1773 en een ode uit hetzelfde jaar,
‘Herder’ in een toneelstuk 1802, gedichten van Schlegel 1779, Byron 1816 en
Longfellow 1858. Shelley 1818-1900 wijkt in zijn lyrisch drama Prometheus
Unbound welbewust af van de veronderstelde strekking van het verloren
gegane vervolgdeel in de trilogie van Aischylos om de rebellie te behouden.
In de literaire en essayistische debatten over vooruitgang, zoals
religie, orde, creativiteit en vrijheid, blijft Prometheus in de 19e
en 20ste eeuw een belangerijke rol spelen. Hij is representant
van de vooruitgang van Ménard 1843 en Moody 1904 (The fire Bringer) tot
Camus 1946; perfiguratie van Christus de Verlosser (De maistre 1821: Soirées
de St. Petersbourg, Quinet 1838).
|
